Vasten vermindert ontstekingen, maar hoe?
Bron: Natura Foundation
Steeds meer mensen doen om gezondheidsredenen aan intermittent fasting. Ook onder wetenschappers is de interesse voor vasten groot, omdat van calorierestrictie bekend is dat het inflammatoire en auto-immuunziektes kan verbeteren. Het is echter nog niet zo duidelijk hoe vasten tot deze gezondheidsvoordelen kan leiden.
Deze studie van Icahn School of Medicine (Mont Sinai) licht een tipje van de sluier op en toont aan dat het vasten de metabole en inflammatoire activiteit van monocyten reduceerde en het aantal circulerende monocyten verminderde. Overigens zonder de reactie van het immuunsysteem op acute infecties te beïnvloeden. De resultaten zijn gepubliceerd in het tijdschrift Cell. [1] Monocyten zijn sterk pro-inflammatoire immuuncellen die serieuze schade aan weefsel kunnen veroorzaken. Tegenwoordig hebben mensen gemiddeld genomen meer monocyten in hun bloed, als gevolg van huidige eetgewoonten, geeft een onderzoeker aan. [2]
In slaapmodus
Voor hun studie hebben de wetenschappers immuuncellen van mensen en muizen onderzocht. Hieruit bleek dat de regulatie van de aantallen monocyten afhankelijk was van de hoeveelheid glucose en eiwitten in het bloed. Bij weinig voedingsstoffen werd de ‘lage energie-sensor’ AMPK (5′-AMP-activated protein kinase) in de levercellen geactiveerd, wat de mobilisatie van monocyten uit het beenmerg verminderde. Bovendien leidde dit tot een onderdrukking van de productie van CCL2 (C-C motif ligand 2, een cytokine die ondermeer monocyten stimuleert) door PPARalpha (peroxisome proliferator-activator receptor alpha), wat ook de vrijgave van monocyten verminderde. Ofwel: gedurende periodes van vasten gingen de monocyten in een slaapmodus. Bovendien bleek uit dit onderzoek dat vasten geen afbreuk deed aan het vermogen van monocyten om in actie te komen bij een acute infectie en weefselbeschadiging.
Meer onderzoek nodig
Aangezien veel ziekten door chronische inflammatie worden veroorzaakt, concluderen de wetenschappers dat het nuttig zal zijn om de anti-inflammatoire effecten van vasten verder te onderzoeken en de moleculaire mechanismen te ontcijferen. Dit kan leiden tot nieuwe preventieve strategieën en therapieën voor behandeling van veel ziekten, zo geven zij aan.
Vormen van intermittent fasting
Intermittent fasting is een vorm van afwisselend vasten. Dat kan op meerdere manieren, bekende vormen zijn:
- Periodiek vasten: gedurende 5 dagen per week wordt normaal gegeten en twee dagen per week beperkt (300 calorieën).
- Tijdsrestrictie: alleen gedurende een aantal uur per dag eten, bijvoorbeeld van 8.00 tot 16.00 uur of van 11.00 tot 19.00 uur.
Uiteraard is het belangrijk dat de voeding die men eet volwaardig is, denk aan oervoeding of een mediterraan voedingspatroon. Verder is het belangrijk dat de porties groter zijn, eventueel aangevuld met een brede multi als supplement, zeker bij een lage maaltijdfrequentie, wat wij ook aanraden.
Onderzoek naar een schema van 36 uur vasten – 12 uur (onbeperkt) eten
In deze studie werd een extreme vorm van vasten onderzocht. Het betrof een clinical trial van Karl-Franzens University (Graz), waarbij zestig gezonde deelnemers met een licht overgewicht vier weken lang afwisselend 36 uur helemaal niet aten, en 12 uur onbeperkt. De uitkomsten van de trial zijn gepubliceerd in het tijdschrift Cell Metabolism.
Er werden diverse effecten gemeten. Gedurende de tijd dat deelnemers wel mochten eten, aten ze wel wat meer calorieën, maar in totaal aten ze toch 35% minder calorieën dan normaal. Gemiddeld genomen verloren ze 3,5 kg aan gewicht. Verder was er een aantal biologische effecten te meten: zo hadden ze onder meer een lager gehalte cholesterol, minder buikvet en meer ketonen in hun bloed (van dit laatste wordt door de onderzoekers gezegd dat dit de gezondheid bevordert). Deze vorm van intermittent fasting is dus vrij streng, en is wellicht vooral geschikt voor mensen met obesitas die veel gewicht willen verliezen, of als interventie bij een inflammatoire ziekten, zo zeggen de onderzoekers. En zij raden het dan ook zeker niet aan als algemeen voedingspatroon. [3]
Het is overigens wel belangrijk om te beseffen dat intermittent fasting ook zorgt voor minder bouwstoffen, vitaminen en mineralen in de voeding. Dit kan wellicht aangevuld worden met suppletie. Wij sluiten ons in ieder geval aan bij de conclusie van de wetenschappers dat deze extreme vorm van intermittent fasting vooral geschikt is om tijdelijk in bepaalde situaties toe te passen.
Lees tot slot meer over intermittent fasting op onze eigen site:
- 7 gezondheidsvoordelen van intermittent fasting
- De evolutionaire achtergrond van intermittent fasting
- Waarom we ouder worden door caloriebeperking
Bronnen
[2] https://medicalxpress.com/news/2019-08-fasting-inflammation-chronic-inflammatory-diseases.html
