Een voedingspatroon rijk aan zout wordt in verband gebracht met een verhoogd risico op cerebrovasculaire ziekten. Maar waarom is zout eigenlijk zo schadelijk voor de hersenen? Een recente studie in Nature Neuroscience komt met belangrijke nieuwe inzichten.  

Voeding rijk aan zout is slecht voor de bloeddruk en blijkt nu ook een negatieve invloed te hebben op de hersenen en de cognitieve prestaties. Opmerkelijk is dat dit negatieve effect op de hersenen al optreedt bij een bloeddruk die buiten de gevarenzone ligt.

Bloeddruk niet de boosdoener

Onderzoek bij muizen laat zien dat een zoutrijke voeding leidt tot een afname van de bloedtoevoer naar de hersenen, beschadiging van bloedvaatwanden van capillaire netwerken en cognitieve achteruitgang. Lange tijd werd aangenomen dat deze effecten een direct gevolg waren van een te hoge bloeddruk. Dat blijkt onjuist.

Onderzoekers ontdekten dat signaalmoleculen, afgegeven door specifieke cellen van het afweersysteem, via de darmen de hersenen bereiken. Kortom, zout komt terecht in de darm, waarop specifieke afweercellen aldaar boodschappermoleculen afgeven die het brein negatief beïnvloeden. De hersen-darm-as staat dus met elkaar in verbinding via onder andere biomoleculen van het afweersysteem.

U denkt wat u eet

Het onderzoek werpt nieuw licht op de verbanden tussen wat we eten en de rol van het afweersysteem bij de communicatie tussen darm en hersenen. De resultaten suggereren zelfs dat een darmkanaal overladen met zout vroegtijdig signalen afgeeft aan het brein en zodoende aanleiding geeft tot schade aan cerebrale bloedvaten.

Tegelijkertijd blijkt dat de opdrijving van de systemische bloedruk achterblijft bij hetgeen zich afspeelt in de endotheelcellen van de bloedvaatwanden in de hersenen. Bekend is nu ook dat een darm-geïnitieerde adaptieve afweerreactie onafhankelijk werkt in vergelijking met andere mechanismen die een rol spelen bij bloeddrukregulering.

Ontstekingsbevorderende interleukine

Het zoutrijke dieet voorgeschoteld aan muizen gaf aanleiding tot een  afweerreactie in de darm, waarbij ontstekingsbevorderende interleukines zoals interleukine-17 (IL-17) werden gevormd. Verhoogde plasmaspiegels van IL-17 veroorzaakten vervolgens een opeenvolging van schadelijke reacties in de endotheelcellen die de delicate binnenbekledingen van cerebrale bloedvaten vormen.

Een belangrijke ontdekking was de toename van een bepaald type witte bloedcellen in de darmen, de T-helpercellen, die verantwoordelijk zijn voor de aanmaak van het ontstekingsbevorderende interleukine-17 (IL-17). Daarna werd de signaalroute, via het verhoogde plasma IL-17, geïdentificeerd welke een negatieve uitwerking had op cognitieve en cerebrale bloedvaten.

Goed nieuws is wel dat de negatieve effecten van te veel zout omkeerbaar zijn. Muizen die na 12 weken weer een normaal dieet kregen, hadden verbeterde cognitieve vermogens.

Ook andere aandoeningen

Het bovenstaande onderzoek heeft tevens laten zien dat er  meer aandoeningen kunnen voorkomen waarbij cerebrovasculaire schade via een darm-geïnitieerde adaptieve afweerreactie een rol speelt. Te noemen zijn multiple sclerosis, reumatoïde artritis, psoriasis en chronische darmontstekingen.

Bronnen

1. Giuseppe Faraco et al. Dietary salt promotes neurovascular and cognitive dysfunction through a gut-initiated TH17 response, Nature Neuroscience (2018)

Redactionele bron: Natura Foundation

Blauw licht, afkomstig van bijvoorbeeld een computerscherm, remt de aanmaak van melatonine en kan zo de slaap verstoren. Een bekend verhaal wellicht, maar zoals altijd zit de werkelijkheid ingewikkelder in elkaar. Vanaf een bepaalde frequentie blijkt blauw licht juist slaapopwekkend.

Onderzoekers van de Universiteit van Granada hebben recent onderzoek gedaan naar de effecten van blauw en wit licht op acute psychosociale stress. Hieruit zijn verrassende resultaten naar voren gekomen die het belang van externe zeitgebers voor ons bioritme verder onderstreept.

Acute psychosociale stress

Acute psychosociale stress is een soort kortetermijnstress, die kan ontstaan binnen sociale of interpersoonlijke relaties. Daarbij kunt u bijvoorbeeld denken aan ruzie met een vriend, of onder druk gezet worden om een taak snel af te ronden. Deze stress komt veel voor en heeft een negatieve invloed op de gezondheid en de kwaliteit van leven.

Het interessante is, dat psychosociale stress een aantal meetbare fysiologische reacties veroorzaakt. Hiervan maakten de onderzoekers gebruik tijdens hun onderzoek. Twaalf vrijwilligers werden gestrest gemaakt en vervolgens in een prikkelarme kamer gebracht, waar de enige afleiding bestond uit blauw of wit licht. Hartslag en hersenactiviteit werden tijdens de hele sessie gemeten. Dit werd gedaan met behulp van respectievelijk een elektrocardiogram en een elektro-encefalogram.

Het onderzoek toonde aan dat blauw licht met een golflengte langer dan 470 nanometer  het relaxatieproces na acute psychosociale stress versnelt in vergelijking met conventioneel wit licht.

Korte en lange golven

Waar blauw licht met langere golven dus een positief effect heeft op het kalmeren van ons lichaam, verhindert blauw licht met golven kleiner dan 470 nanometer  juist de aanmaak van melatonine. Dit kantelpunt van 470 nanometer is via onze biologische klok gekoppeld aan de intensiteit van zonlicht. Bij zonsopkomst wordt cortisol geproduceerd en ontwaken we, bij zonsondergang stijgt de melatonineproductie en wordt men slaperig. Zonlicht is dus een externe zeitgeber, die helpt om onze biologische klok gelijk te zetten met de omgeving.

Kunstlicht

Veel van uw cliënten vertoeven de hele dag in het kunstlicht. Bovendien kijkt men steeds vaker, ook ‘s avonds, naar tablet of mobiele telefoon. Hierdoor wordt de communicatie tussen de natuurlijke zeitgeber (daglicht) en ons circadiaans ritme verstoord. De zon gaat op en onder, zonder dat de biologische klok er iets van meekrijgt.

Vervolgens kan men door de gebrekkige aanmaak van melatonine niet in slaap komen, terwijl slaaptekort zelfs de fysieke communicatie tussen onze hersencellen en hersengebieden verstoort. Slaaptekort heeft zo een negatief effect op de concentratie, stemming, eetlust en libido. Ook het verwerken en toepassen van informatie gaat minder snel. Bovendien zorgt een slechte nachtrust voor een slechte afvalverwijdering in onze hersenen. Op de lange termijn kan dit wellicht tot alzheimer leiden.

Zeitgebers als raadgevers

Licht is niet de enige zeitgeber. Ook voeding, beweging, temperatuur en sociale interactie hebben een regulerende invloed op onze biologische klok. Qua voedingsstoffen is cafeïne bijvoorbeeld bekend vanwege zijn opwekkende effect, terwijl het aminozuur L-tryptofaan juist wordt omgezet in melatonine. Dit kan in supplementvorm worden gegeven bij jetlag en slaapverstoringen.

Suppletie mag dan wel effectief zijn, voor de lange termijn is het natuurlijk geen oplossing. Wil men serieus aan gezondheidshandhaving werken, is het belangrijk om het bioritme te herstellen. De beste raadgever is daarbij onze evolutionaire achtergrond. Zeitgebers waarop we in de natuurlijke omgeving vertrouwden, zijn onder andere zonlicht, buitenlucht, temperatuurgradiënten, invallend donker, het wisselende voedingsaanbod en sociale interactie.

En wat te doen als er eenmaal acute psychosociale stress is opgetreden? Dan zou men het best kiezen voor een wandeling door een natuurlijke omgeving met weinig prikkels, zoals het bos, om daar even stoom af te blazen. Natuurlijke zeitgebers zijn de beste raadgevers.

Lees ook:Gezondheid reguleren met zeitgebers 

Bronnen

1. Jesus Minguillon et al. Blue lighting accelerates post-stress relaxation: Results of a preliminary study, PLOS ONE (2017). DOI: 10.1371/journal.pone.0186399
2. Till Roenneberg, Het innerlijk uurwerk (vertaald uit het Duits), Babel & Vos Uitgevers, Amsterdam, 2012
3. Selective neuronal lapses precede human cognitive lapses following sleep deprivation, Nature Medicine.

Redactionele bron: Natura foundation

Burn-out is geen ziekte, maar een probleem in de sociale aanpassing. Met dit inzicht kun je op twee manieren omgaan: de druk uit de omgeving verminderen, of de adaptogene capaciteit verhogen. Voor dat laatste bestaan enkele interessante vitaminen, mineralen en adaptogene kruiden.

1. Adaptogene kruiden

Adaptogene kruiden ondersteunen de orgaanfuncties en -systemen bij het behoud en herstel van de homeostase. Er zijn drie soorten adaptogenen:

• De adaptogenen met fenolen die lijken op catecholamines. Deze hebben waarschijnlijk een positief effect op het sympatho-adrenale systeem, dus op een vroeg stadium van de stressrespons (Eleutherococcus senticosus, Rhodiola rosea, Schizandra chinensis).
• De adaptogenen met tetracyclische triterpenen. Deze lijken op corticosteroïden en dempen het stress-systeem waardoor overprikkeling door stressoren tegen wordt gegaan (Bryonia alba, Ashwagandha, Panax ginseng, Eleutherococcus senticosus).
• De adaptogenen met oxylipinen. Deze lijken op leukotriënen en lipoxines, die het immuunsysteem verbeteren (Bryonia alba, Glycyrrhiza glabra).

Adaptogene kruiden zijn dus te gebruiken bij stress, vermoeidheid en uitputting en om in werk en sport tot betere prestaties te komen. Ze helpen om vitaal en energiek te worden, de stemming te verbeteren en brengen uw cliënt lichamelijk en geestelijk meer in balans.

2. Magnesium

Magnesium is een activator in meer dan 300 metabolische reacties, waaronder (an)aerobe energieproductie, synthese van eiwit en nucleïnezuur, celgroei en -deling en bescherming van celmembranen. Als calciumantagonist reguleert het de neurotransmitters, spiercontractie en –ontspanning en heeft zo een positief effect op onder meer mentale functies, (hart)spierfunctie, neuromusculaire aansturing, spiertonus en bloeddruk.

Tijdens stressvolle periodes scheidt het lichaam extra veel magnesium uit. Wanneer dit leidt tot een magnesiumtekort, kan het afwijkingen in het metabolisme en immuunsysteem veroorzaken en op den duur zelfs leiden tot neuromusculaire en psychiatrische symptomen. Magnesium heeft invloed op de systemen die bij chronische stress en depressie ontregeld raken. Het werkt als antidepressivum. In de hersenen ondersteunt magnesium de cognitieve functies, zoals het geheugen en het concentratievermogen. Het heeft een angst-remmende werking, die deels samenhangt met de ontspannende werking van magnesium op het musculaire systeem en de regulerende werking op neurotransmitters.

U leest meer over magnesium en energie in onze monografie Magnesium.

3. Zink

Zink maakt deel uit van allerlei enzymsystemen en is noodzakelijk voor alle celgroei- en differentiatieprocessen. Zink is een cofactor voor het enzym delta-6-desaturase, actief bij de synthese van vetzuren en aanwezig in onder andere de membranen van hersencellen. Tevens reguleert zink immuno- en neurotransmitters, waardoor het immunologische- en gedragsparameters beïnvloedt. De zinkstatus is elke dag opnieuw afhankelijk van de inname, omdat het lichaam geen opslagplaats heeft. Stress, roken en alcoholgebruik bevorderen de zinkuitscheiding. Ook fytaten, oxalaten, tanninen, ijzer en calcium kunnen zinkopname verhinderen. Zinkdeficiëntie vermindert de weerstand. Eiwitrijk voedsel is in het algemeen een rijke natuurlijke bron van zink. Zinksuppletie kan onder andere positieve effecten hebben op stress, verminderde weerstand en psychosociale problemen.

U leest meer over zink in onze monografie Zinkmethionine.

4. Co-enzym Q10

Q10 is essentieel voor de productie van energie (ATP) in de mitochondriën. Co-enzym Q10 (in de vorm van ubiquinol) is een krachtige vetoplosbare antioxidant en radicaalvanger en beschermt het lichaam tegen schade door oxidatieve stress. Bovendien draagt ubiquinol bij aan de recycling van andere antioxidanten. Een tekort aan co-enzym Q10 verlaagt dan ook de weerstand. Ubiquinolsuppletie verlaagt de serum gamma-glutamyltransferase activiteit, met een verminderd risico op ontsteking, oxidatieve stress, diabetes type 2, verhoogde bloeddruk en hart- en vaatziekten tot gevolg. Bovendien verbetert Q10 de mitochondriale energieproductie en geeft verlichting bij vermoeidheid en depressie. Het effect van ubiquinol is dosisafhankelijk.

U leest meer over Q10 en energie in onze monografie Ubiquinol

5. B-complex

B-vitaminen katalyseren als co-enzymen allerlei biochemische reacties. Veel van deze reacties hebben betrekking op de omzetting van voedsel in energie, maar de B-vitaminen zijn eveneens belangrijk bij andere reacties. Thiamine (B1), Niacine (B3) en Methyl- en adenosylcobalamine (B12) zijn onder andere belangrijk voor de hersenen en het zenuwstelsel. Choline (B4) is een precursor van een belangrijkste neurotransmitter binnen het parasympatische zenuwstelsel. Het is van belang voor rust en herstel van het lichaam. Pantotheenzuur (B5) reduceert stress.

Actief Folaat (B11) regelt methylatieprocessen, verstoring kan gedragsstoornissen en dementie tot gevolg hebben. De B-vitaminen zijn dus belangrijk voor het functioneren van het zenuwstelsel en brengen vaak verlichting aan gestreste en vermoeide personen, bovendien hebben ze een positief effect op onrust, geïrriteerdheid, nervositeit, depressie en slapeloosheid. De B-vitaminen werken samen in een complex en zijn voor hun individuele taken sterk van elkaar afhankelijk. Het verdient dus aanbeveling om ze altijd samen te geven.

U leest meer over B-vitaminen in onze monografie Vitamine B-complex algemeen.

Bovenstaande vijf suppletietips moeten overigens niet gezien worden als monotherapie. Voeding, beweging, ademhaling en bioritme spelen allemaal een rol in de aanzet, aard en duur van de symptomen. Met behulp van cognitieve therapie of andere psychosociale interventies – zoals een familieopstelling – kan daarbij worden gewerkt aan onderliggende factoren, zoals niet-adaptief perfectionisme en een onrealistisch verwachtingspatroon. Kortom: suppletie is belangrijk, maar alleen met een goed doordachte totaaltherapie pak je burn-out werkelijk succesvol aan.

Bronnen

1. Jiménez-Fernández S et al. Oxidative Stress and Antioxidant Parameters in Patients With Major Depressive Disorder Compared to Healthy Controls Before and After Antidepressant Treatment: Results From a Meta-Analysis.   The Journal of Clinical Psychiatry, Published 2015. doi: 10.4088/JCP.14r09179
2. http://www.naturafoundation.nl/?objectID=147
3. http://www.naturafoundation.nl/monografie/Vitamine_B_complex_algemeen.html
4. http://www.orthokennis.nl/artikelen/ubiquinol-eerste-klas-co-enzym-q10
5. http://www.naturafoundation.nl/monografie/Magnesium.html
6. http://www.naturafoundation.nl/monografie/Zink_zinkmethionine.html

Redactionele bron: Natura Foundation

Bij verhoogde waarden van de ontstekingsmarker CRP denken we vooral aan laaggradige ontstekingen en welvaartsziekten zoals obesitas. Maar een verhoogde CRP-waarde blijkt ook gerelateerd aan een grotere kans op psychische klachten en depressies.

Verhoogde waarden van de ontstekingsmarker CRP (C-reactief proteïne) zijn een kenmerk van laaggradige ontstekingen. Dit proces speelt een belangrijke rol bij veel welvaartsziekten, waaronder hart- en vaatziekten, obesitas, diabetes type 2 en auto-immuunziekten. Maar ook bij depressie spelen laaggradige ontstekingen mee, blijkt uit een groot opgezette metastudie.

73.000 proefpersonen

Voor het onderzoek werden de resultaten samengevoegd van twee eerdere onderzoeken, waardoor een totale populatie van 73.000 proefpersonen onstond. De deelnemers waren tussen de 20 en 100 jaar oud. Van de proefpersonen was de CRP-concentratie bekend. Psychische klachten werden uitgevraagd met behulp van vragenlijsten. Of men al dan geen depressie had, werd afgeleid uit het gebruik van antidepressiva.

Een verhoogde CRP-waarde bleek gerelateerd aan een verhoogde kans op psychische klachten en depressies: voor het zelfgerapporteerde gebruik van antidepressiva was de kans op een depressie bij een CRP-waarde van minimaal 10 mg/l bijna driemaal zo groot in vergelijking met een CRP waarde van maximaal 1 mg/l. Bij een CRP-waarde tussen 1 en 3 mg/l nam het risico van een depressie met 38% significant toe, terwijl bij een CRP-waarde tussen 3 en 10 mg/l de kans op een depressie verdubbelde. Het risico van een ziekenhuisopname als gevolg van een depressie was tweemaal zo groot bij een CRP-waarde van 10 mg/l of hoger.

Na het ontstaan van een ontsteking neemt de hoeveelheid CRP-eiwit in het lichaam binnen een paar uur toe. Bij een laaggradige ontsteking circuleert er voortdurend een klein beetje CRP-eiwit in het bloed. Het gemeten gehalte CRP-eiwit geeft een maat voor de ontstekingsbelasting in het lichaam en kan dus aangeven of er bij je cliënt inderdaad sprake is van een laaggradige ontsteking.

Bloedwaardentesten

Bij Orthos Vivere kun je je bloedwaarde laten testen.  Het geeft een overzichtelijk symptoom-disfunctiemodel bij de juiste. Vervolgens worden de bloedwaarden geinterpreteerd die uit de testen komen en integreren we deze deze binnen de behandeling. Het is ook handig om de voortgang te monitoren van de bloedwaardetesten.

Bronnen

1. ortho.nl/orthomoleculaire-bibliotheek/artikel/9204/Relatie-tussen-depressieen-verhoogde-CRP
2. Wium-Andersen MK, Ørsted DD, [..], Nordestgaard BG. Elevated C-reactive protein levels, psychological distress, and depression in 73, 131 individuals. JAMA Psychiatry 2013; 70(2):176-84

Redactionele bron: Natura Foundation

Steeds meer onderzoek laat zien hoe belangrijk omega-3-vetzuren uit bijvoorbeeld vis en algen zijn voor een normale hersenstofwisseling. Maar ook de verhouding tussen omega-3 en omega-6 speelt een rol. In onze hedendaagse wereld is die verhouding behoorlijk doorgeslagen naar omega-6.

Omega-3-vetzuren bepalen de kwaliteit van de celmembranen in onze lichaamscellen, waaronder in de hersenen. Hoe beter deze membranen worden verzorgd, hoe beter ze hun werk kunnen doen. Dit geldt bijvoorbeeld op het gebied van prikkelverwerking in de zenuwcellen. Daarnaast is ook de verhouding tussen omega-6 en omega-3 van belang.

De ideale verhouding

De ideale verhouding tussen omega-6 en omega-3 is 5:1 tot zelfs 1:1. Omega-6-vetzuren krijgen we in de vorm van arachidonzuur in zeer ruime mate binnen via bijvoorbeeld plantaardige oliën, vlees en verwerkte producten. Omega-3-vetzuren moeten hoofdzakelijk uit vis gehaald worden. Omdat we veel plantaardige oliën en weinig vis eten, is de verhouding tussen omega-6 en omega-3 in westerse voeding ongeveer 15-25:1. Deze verhouding bevordert ontstekingen en is een belangrijke oorzaak van de toename van ontstekingsgerelateerde ziekten.

Helaas wordt de richtlijn voor visconsumptie door slechts 14% van de Nederlandse bevolking gehaald (CBS, 2015).

Om de verhouding te herstellen, moet men meer vis eten en de inname van omega-6 drastisch minderen. Minderen vereist veel moeite van de consument, onder andere omdat men gewend is gewoon alles te kunnen kopen in de supermarkt en alternatieven vaak met moeite gezocht moeten worden. Ook meer vis eten lijkt er niet in te zitten, zeker niet nu de richtlijn voor vis in de Schijf van Vijf van 2016 is verlaagd tot één keer per week. Basissuppletie met omega-3 is daarom een minimale vereiste om de verhouding tussen deze twee vetzuren weer te herstellen naar minstens 5:1.

Omega-3: DHA (docosahexaeenzuur)

De menselijke hersenen hebben een grote behoefte aan het essentiële vetzuur DHA. DHA heeft onder andere een belangrijke structurele functie binnen de celmembranen; zonder deze vetzuren functioneren ze niet goed. Uit onderzoek blijkt duidelijk dat een tekort aan DHA zorgt voor achteruitgang in hersenfunctie en schadelijk is voor de ogen. Een langdurig suboptimale inname van DHA (en EPA) verhoogt verder de kans op:

• ontwikkelingsstoornissen
• depressie
• bipolaire stoornis
• schizofrenie
• borderline stoornis
• stress
• agressie
• cognitieve achteruitgang
• dementie

Anderzijds is er toenemend wetenschappelijk bewijs dat verhoging van de inname van omega-3 vetzuren (met name DHA) de kans op leeftijdsgerelateerde cognitieve achteruitgang juist verkleint en (vroege) ziekteprocessen vertraagt die kunnen uitmonden in vasculaire dementie of de ziekte van Alzheimer.

Hoe belangrijk DHA ook is voor een normale functie van de menselijke hersenen, het lichaam is slechts zeer beperkt in staat om het zelf aan te maken. Wellicht is de mens dit vermogen verloren omdat er voldoende DHA in zijn natuurlijke leefomgeving voorhanden was en deze mutatie dus geen nadeel opleverde. Wel kan DHA in beperkte mate uit het omega-3-vetzuur alfalinoleenzuur (ALA) worden aangemaakt. Alfalinoleenzuur (ALA) komt vooral voor in plantaardige oliën van onder andere lijnzaad, chia, walnoten en hennep. De omzetting is echter zo gering dat DHA desondanks een essentieel vetzuur blijft.

Savannevoeding arm aan DHA

Wanneer we teruggaan naar onze evolutionaire roots, zien we dat voedsel op de savanne zeer arm is aan DHA. Er bestaan vrijwel geen planten die voldoende calorieën leveren en tegelijkertijd een goede bron zijn van dit vetzuur. Daarbij komt dat planten op het gebied van omega-3 vooral alfalinoleenzuur te bieden hebben. Ook vlees heeft lage en moeilijk toegankelijke gehaltes DHA. En de prooidieren die we aten? Die bevatten het vetzuur vooral in de hersenen. Deze werden door de vroege mens dan wel samen met de andere organen opgegeten, de sporadische opbrengsten uit de jacht voorzagen geenszins in een voldoende hoge, dagelijkse aanvoer. Daar tegenover staat dat de watervoedselketen juist zeer rijk is aan DHA.

Algen, vis, schelpdieren, zeevruchten, water- en kustplanten bevatten allemaal veel DHA. Ook bijvoorbeeld eieren van vogels die nabij water leven hebben een verhoogd gehalte van het vetzuur. Oftewel: als je nabij of in het water leeft, is de toevoer van DHA langs diverse wegen gewaarborgd. Wat ook meespeelt, is dat DHA in de kustgebieden relatief makkelijk toegankelijk is. Ook intelligente zeezoogdieren als orka’s en dolfijnen profiteren daarvan. En watervoedsel is ook nog eens de belangrijkste en makkelijkst toegankelijke bron van andere hersenselectieve nutriënten zoals jodium, dat ook al weinig op de savanne voorkomt. Tegen deze achtergrond is het moeilijk voor te stellen dat de spectaculaire hersengroei bij Homo sapiens binnen een hersennutriëntarme omgeving als de savanne heeft plaatsgevonden. Het land-waterecosysteem lijkt in dit geval een veel betere kandidaat.

Omega-3: EPA (eicosapentaeenzuur)

Meer EPA en DHA in het lichaam leidt tot een grotere productie van ontstekingsremmende type-3 eicosanoïden. Zo worden de ontstekingsbevorderende type-2 eicosanoïden geremd, waardoor de totale ontstekingsbelasting in het lichaam afneemt. Bovendien heeft het een gunstig effect op de bloedsomloop (lagere bloeddruk, minder snelle bloedstolling). Naast beïnvloeding van ontstekingsprocessen via de eicosanoïdenstofwisseling, kunnen essentiële vetzuren (zowel GLA als EPA en DHA) ook directe effecten uitoefenen op het immuunsysteem en ontstekingsreacties. Zo blijkt dat mensen die lijden aan auto-immuunziektes door suppletie met EPA en DHA een verminderde ontstekingsgevoeligheid ontwikkelen.

Redactionele Bron: Natura Foundation